Uszy i szczęka to dwie oddzielne, ale bardzo bliskie sobie części ciała. Nie jest więc rzadkością doświadczanie ogólnej bolesności w obu obszarach jednocześnie. Ból ten może mieć swoje źródło w jednym lub obu miejscach, może też pochodzić z innego miejsca i promieniować do ucha i okolic szczęki.
Poniżej przedstawiamy kilka najczęstszych przyczyn bólu szczęki i ucha.
Najczęstsze przyczyny bólu ucha i szczęki
Ból szczęki i ucha jest często związany z tak zwanymi zaburzeniami skroniowo-żuchwowymi (TMD). Aby lepiej zrozumieć to zaburzenie, ważne jest, aby zrozumieć, czym dokładnie jest staw skroniowo-żuchwowy (TMJ). Jak sama nazwa wskazuje, jest to połączenie pomiędzy kośćmi skroniowymi czaszki a dolną kością szczęki (żuchwą).
Według Włoskiego Stowarzyszenia Gnathologii i Bólu Jamy Ustnej i Twarzy, zaburzenia skroniowo-żuchwowe dotykają 10% populacji, w tym dzieci i młodzieży, powodując ból twarzy i uszu. Niestety, nie istnieje ustalona ścieżka diagnostyczna, ponieważ zespół skroniowo-żuchwowy jest złożonym schorzeniem, którego objawy często wydają się nie mieć ze sobą związku. Zazwyczaj, aby postawić diagnozę, lekarz musi dokonać klinicznej oceny wszystkich objawów, na przykład: czasu trwania bólu, poziomu trudności w żuciu, obecności lub braku klikania.
Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż trzy miesiące, choroba ma charakter przewlekły. Chociaż diagnoza zaburzeń skroniowo-żuchwowych (TMD) nie jest łatwa do postawienia, wiele bólów odnoszących się ogólnie do okolicy małżowin usznych, których nie da się wyjaśnić z laryngologicznego punktu widzenia, może być spowodowanych tym zaburzeniem. Dlatego zalecamy konsultację ze specjalistami, takimi jak ortognatodonta, fizjoterapeuta i ewentualnie chirurg szczękowy, aby potwierdzić lub nie skroniowo-żuchwowe pochodzenie bólu ucha i szczęki.
Otitis externa, powszechnie znane jako ucho pływaka, jest często przyczyną jednoczesnego bólu ucha i szczęki. Jest to infekcja skóry przewodu słuchowego, zwykle spowodowana przez bakterie znajdujące się w wodzie basenowej lub morskiej, które dostają się do przewodu słuchowego i pozostają tam przez dłuższy czas. Dzieci są najbardziej narażone na rozwój tego schorzenia, ale może ono dotknąć każdego w każdym wieku.
Jeśli doświadczasz objawów zapalenia ucha zewnętrznego, zalecamy, byś skonsultował się ze swoim lekarzem rodzinnym w celu podjęcia odpowiedniej terapii. Ponieważ jest to infekcja bakteryjna, jeśli nie jest leczona w odpowiednim czasie i w odpowiedni sposób, może mieć poważne konsekwencje i pogorszyć ból uszu i szczęki.
Bruksizm zębowy to nawykowe i mimowolne zgrzytanie lub zaciskanie zębów. Zaciskanie zębów występuje najczęściej w ciągu dnia, natomiast zgrzytanie może występować zarówno w nocy, jak i w ciągu dnia.
Obie formy bruksizmu są często bagatelizowane i postrzegane jako łagodne, jednak nieleczone mogą prowadzić do zaburzeń skroniowo-żuchwowych, a tym samym powodować ból szczęki i ucha. Przewlekły bruksizm może również prowadzić do postępującego ścierania się zębów, nieprawidłowego ustawienia szczęk, a nawet wpływać na mięśnie żucia.
Jeśli doświadczasz objawów bruksizmu, zalecamy, byś skonsultował się ze swoim dentystą w celu dokładnej oceny.
Zapalenie stawów jest chorobą zapalną stawów, której objawami są zazwyczaj ból i obrzęk lub sztywność stawów. Termin artretyzm obejmuje szerokie spektrum stanów zapalnych dotykających nie tylko małe i duże stawy, ale także tkanki łączne.
Istnieją zatem różne rodzaje zapalenia stawów, od zwyrodnieniowego po autoimmunologiczne. Na przykład zwyrodnienie stawów skroniowo-żuchwowych jest chorobą zwyrodnieniową, która jest uważana za jedną z głównych przyczyn TMD, ponieważ prowadzi do stopniowego niszczenia chrząstki i tkanek skroniowo-żuchwowych, aż do kości szczęki. Objawami są ból, szumy w stawach i ogólne ograniczenie ruchomości żuchwy.
Z drugiej strony reumatoidalne zapalenie stawów i łuszczycowe zapalenie stawów są chorobami autoimmunologicznymi, ponieważ atakują tkanki stawów w wyniku nieprawidłowego funkcjonowania systemu odpornościowego. Oba typy zapalenia stawów powodują rozległy ból, w tym ból ucha i szczęki.
Zapalenie zatok jest stanem zapalnym zatok, więc może być czynnikiem wywołującym ból ucha i szczęki. Z powodu zablokowania kanałów odpływowych przez obrzęk błon śluzowych, w przewodach nosowych gromadzi się śluz i ropa. Zwykle występuje w związku z przeziębieniami, alergiami lub chorobami przewodu Eustachiusza.
Konsekwencje niewłaściwej higieny jamy ustnej obejmują problemy takie jak próchnica, zapalenie dziąseł i choroby przyzębia. Te stany, jeśli nie są leczone, stymulują namnażanie się bakterii i w ten sposób powodują często poważne infekcje bakteryjne. Dlatego ból szczęki i ucha może być symptomem komplikacji w obrębie jamy ustnej.
Jak widać z powyższego, przyczyna tych bólów może leżeć w wielu różnych chorobach. Choć zidentyfikowanie pierwotnej przyczyny może wydawać się trudne, poszukiwanie innych współistniejących objawów może pomóc klinicyście w bardziej precyzyjnym określeniu problemu.
Objawy dysfunkcji skroniowo-żuchwowej to na przykład dzwonienie w uszach, utrata słuchu, ból głowy, rozległy ból twarzy, klikające lub wyskakujące dźwięki czy zablokowanie stawu.
Z kolei zapaleniu ucha zewnętrznego często towarzyszy gorączka i wydzielina z chorego ucha, podczas gdy zapalenie zatok występuje w połączeniu z zatkaniem nosa i utratą węchu lub smaku.
Jak można ustalić dokładną przyczynę bólu ucha i szczęki?
Aby odkryć pochodzenie bolesnych objawów w uszach i szczęce, lekarz będzie musiał przeprowadzić badanie fizykalne i zadać pacjentowi kilka pytań, by poznać jego historię choroby. Jeśli dalsze badania zostaną uznane za stosowne, konieczne będzie wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub rezonansu magnetycznego.
Jakie są lekarstwa na ból ucha i szczęki?
Leczenie różni się w zależności od diagnozy, dlatego jest bardzo subiektywne. Jeśli ból jest konsekwencją zaburzeń skroniowo-żuchwowych, często ustępuje bez żadnego specjalnego leczenia. Jednak w przypadku uporczywego bólu zalecamy konsultację z lekarzem rodzinnym lub specjalistą gnathologii.
Niektóre z najskuteczniejszych domowych sposobów to rozluźnienie mięśni szczęki poprzez masaż oraz przykładanie ciepłych lub zimnych okładów na bolące miejsca w ciągu dnia. Pomocne mogą być również ćwiczenia rozciągające szczękę. Oczywiście równie ważne jest praktykowanie dobrej higieny jamy ustnej, by ograniczyć obecność bakterii w jamie ustnej. Zmniejszenie stresu i jedzenie łagodniejszych pokarmów są również zalecane.
Podsumowując
Jak zostało to omówione w tym artykule, istnieje wiele przyczyn bólu ucha i szczęki. Chociaż ból jest odczuwany w tych obszarach twarzy, nierzadko jego źródło znajduje się gdzie indziej i dlatego promieniuje. Dlatego tak ważne jest, byś porozmawiał o tym z lekarzem, by wspólnie ustalić, co jest przyczyną tej bolesnej dolegliwości.
Informacje zawarte w tym artykule służą wyłącznie celom edukacyjnym i informacyjnym: nie mogą i nigdy nie powinny zastąpić profesjonalnej porady medycznej. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące swojego zdrowia, zawsze powinieneś skonsultować się z lekarzem lub pracownikiem służby zdrowia..