Czy musisz czyścić uszy?

Wielu ekspertów zgadza się, że czyszczenie uszu nie jest konieczne1. Tworzenie się woskowiny jest całkowicie naturalnym procesem, który służy wielu pożytecznym celom. Gruczoły znajdujące się w skórze wewnątrz przewodu słuchowego produkują woskowinę - znaną również jako cerumen - aby chronić ucho wewnętrzne i środkowe przed wszelkimi zanieczyszczeniami i kurzem. Woskowina zatrzymuje również bakterie i utrzymuje przewód słuchowy w stanie nawilżenia. 

Generalnie większość ludzi nie ma problemów z zatkaniem ucha woskowiną, ponieważ stara woskowina wydostaje się z ucha wraz z produkcją nowej. Mówienie i żucie ułatwiają proces samooczyszczania, pomagając starej woskowinie przedostać się do ucha zewnętrznego, a następnie samoistnie z niego wypaść.

Dlatego w przypadku zdecydowanej większości osób nie ma potrzeby ręcznego czyszczenia uszu, ponieważ uszy same świetnie sobie z tym radzą.

Jeśli masz widoczną woskowinę na zewnętrznej powierzchni ucha, delikatnie zetrzyj ją wilgotną ściereczką. Oprzyj się pokusie włożenia do przewodu słuchowego jakiegokolwiek przedmiotu, np. patyczka higienicznego lub wacika, ponieważ wytarcie woskowiny powinno wystarczyć.

Czy istnieją bezpieczne metody czyszczenia uszu?

Choć przewód słuchowy ma wbudowany mechanizm samooczyszczania, nie oznacza to, że czasem coś może pójść nie tak. Na przykład niektórzy ludzie doświadczają nadmiernej produkcji woskowiny i kończą z zatkaniem przewodu słuchowego lub zaleganiem woskowiny. Chociaż nagromadzenie woskowiny w uchu jest najbardziej powszechne wśród osób starszych, może się zdarzyć w każdym wieku. 
Inni uważają woskowinę za oznakę złej higieny i mają silne poczucie konieczności regularnego czyszczenia uszu. Niezależnie od powodów, jeśli chcesz czyścić swoje uszy, istnieją sposoby na bezpieczne usunięcie nadmiaru woskowiny. 

Jak czyścić uszy pod prysznicem?

Idealnym momentem na czyszczenie uszu jest prysznic. Nie ma znaczenia, czy zdecydujesz się na codzienne czy cotygodniowe czyszczenie, ponieważ jeśli zrobisz to dobrze, proces ten jest bardzo bezpieczny. Oto kroki, jakie należy podjąć:
  1. Używaj tylko delikatnego mydła i ciepłej wody.
  2. Po umyciu włosów weź ściereczkę i wytrzyj ucho zewnętrzne. 
  3. Wyczyść także przestrzeń za uchem. 
  4. Jeśli czujesz, że przewód słuchowy jest przepełniony, możesz pozwolić, by woda pod prysznicem go wypłukała. (Zwróć uwagę, że kanał słuchowy zazwyczaj nie wymaga czyszczenia).
  5. Po prysznicu spuść wodę z uszu, aby zapobiec ewentualnej infekcji.
young woman takeing a shower

Czy można bezpiecznie używać patyczków higienicznych lub wacików do czyszczenia uszu?

Jednym słowem, odpowiedź brzmi: nie. Protetycy słuchu są zgodni, że wkładanie czegokolwiek do przewodu słuchowego - włączając w to patyczki higieniczne - jest złym pomysłem2. A jednak, pomimo ostrzeżeń ekspertów, miliony ludzi mają zwyczaj używania wacików do czyszczenia uszu. 

Jednym z największych zagrożeń, na jakie narażasz się, wkładając patyczek higieniczny do ucha, jest to, że w efekcie wepchniesz woskowinę głębiej do kanału słuchowego. Nawet jeśli na waciku będzie widać trochę woskowiny, większość z niej zostanie wepchnięta do kanału słuchowego. 
Niestety, patyczki higieniczne mogą powodować także inne poważne problemy. Na przykład jeśli przypadkowo wepchniesz wacik przez błonę bębenkową, możesz spowodować perforację błony bębenkowej, doznać trwałej utraty słuchu i skończyć z przewlekłymi zawrotami głowy. Drapanie wnętrza ucha może też doprowadzić do infekcji ucha. 

Potraktuj te ostrzeżenia poważnie i zerwij z nawykiem używania patyczków higienicznych w uszach. 

Jakich innych metod możesz użyć, by oczyścić swoje uszy?

Możesz spróbować innych skutecznych sposobów na usunięcie nagromadzonej woskowiny. Na przykład mieszanina pięćdziesięciu procent roztworu wody utlenionej i pięćdziesięciu procent roztworu wody może pomóc w udrożnieniu zatkanych uszu i poluzowaniu nadmiaru woskowiny. Umieść kilka kropli tej mieszanki w uchu, aby zmiękczyć woskowinę. 

Możesz kupić zestaw do usuwania woskowiny dostępny bez recepty i spróbować go wypróbować. Takie zestawy zawierają środek zmiękczający woskowinę w uchu bez recepty, który może być całkiem pomocny. Sprawdź w lokalnej aptece, czy znajdziesz zestaw do usuwania woskowiny, który będzie dla Ciebie odpowiedni.
Jeśli wypróbowałeś już wszystkie te metody i nie udało Ci się, najlepiej będzie, jeśli udasz się do protetyka słuchu. Lekarze ci dysponują narzędziami do bezpiecznego usuwania woskowiny. ​

A co ze świecowaniem uszu?

W sieci można znaleźć wiele anegdotycznych dowodów na to, że wiele osób odniosło sukces dzięki świecowaniu uszu. Większość specjalistów od słuchu odradza jednak tę technikę3. 

Świecowanie uszu polega na umieszczeniu zapalonej, pustej w środku świecy w kształcie stożka w kanale słuchowym. Lekarze ostrzegają, że jeśli to zrobisz, ryzykujesz, że woskowina zostanie wepchnięta głębiej do kanału słuchowego, co spowoduje poparzenie Twojej twarzy, włosów, a nawet przewodu słuchowego. 

Jakie są korzyści z tej techniki? Badania nie dostarczyły dowodów na to, że świecowanie uszu jest skuteczne3. Wystrzegaj się tej metody i zamiast tego poszukaj profesjonalnej pomocy. ​
Informacje zawarte w tym artykule służą wyłącznie celom edukacyjnym i informacyjnym. Nie powinieneś używać tych informacji jako substytutu profesjonalnej porady lekarskiej, ani też jej zastępować. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące swojego zdrowia, zawsze powinieneś skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą.

References

  1. Robert H. Shmerling, MD (2020) Senior Faculty Editor, 3 reasons to leave earwax alone. Harvard Health Publishing 
  2. Eric T. Carniol, MD, MBA; Amishav Bresler, MD; Kevin Shaigany, MD (2018) Traumatic Tympanic Membrane Perforations Diagnosed in Emergency Departments. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2018;144(2):136-139. 
  3. S M Quigley, A W Langman (1996). Ear candles--efficacy and safety. Laryngoscope. 1996 Oct;106(10):1226-9. Other various studies can be found at this link